Normaal gesproken hield Stefan van Halloween. Het was zijn favoriete feestdag. Hij had het door de eeuwen heen zien veranderen van een jaarlijkse cultische zuivering van haard en vuur door de Kelten; naar een oogstfeest door de Romeinen toen zij het feest mee terugnamen naar het Middellandse Zeegebied; naar een speelavond voor kinderen bedoeld om onze basisangst voor kwade magische wezens te verdrijven; naar het huidige, moderne excuus voor ranzige kostuums en feesten vol alcohol.
Toen hij erover nadacht, kon hij het niet laten de moderne losbandigheid te vergelijken met de Romeinse vruchtbaarheidsfeesten. De Romeinen combineerden de Keltische “donkere nacht” rituelen met hun eigen “Feralia” praktijken, die beide betrekking hadden op de geesten van de doden. Maar door het op 1 november te houden, schrapten de Romeinen het “openbare vasten” dat Feralia vereiste. De nieuwe datum verving het openbare vasten van die laatste, grijze dagen van februari door de “openbare viering” van de oogsttijd eind oktober. Het resultaat was eigenlijk een dronken orgie, en de Romeinen wisten wel hoe ze een orgie moesten houden – vooral als je er een religieuze ondertoon aan toevoegde die alcohol en seks een aanvaardbaar onderdeel maakte van het cultische vruchtbaarheidsritueel.
“Net als vroeger,” zei hij hardop terwijl hij terugdacht aan de wilde feesten die hij afgelopen Halloween met Alicia had bijgewoond. Maar toen keek hij naar haar foto in zijn handen en zei zachtjes en verdrietig: “Net als vroeger.”
Dit jaar zou een “Kalend of Kalends” worden. Letterlijk betekende dat een maand van maanden, maar de Romeinen gebruikten het voor een decennium. Ergens in het oude verleden betekende het misschien dertig maanden of misschien dertig jaar, maar dat was voor Stefan’s tijd.
Er was niet veel voor Stefan’s tijd. Toen iemand hem eens tijdens een etentje vroeg hoe oud hij eigenlijk was, antwoordde hij: “Ik was er niet om de stenen aan Cheops te verkopen voor zijn piramide, maar mijn bedrijf goot het beton voor Flavius toen hij het Colosseum bouwde.” Iedereen lachte – zij die het hoorden vanwege de manier waarop hij met zijn bizarre antwoord zijn ware leeftijd, Stefan, vermeed omdat hij de absolute waarheid sprak.
Nee, Stefan was niet onsterfelijk. Hij was een gewone, sterfelijke man, die op een Feralia – voordat ze het zo noemden – toevallig een deal sloot met de hoeder van de doden. Tegenwoordig noemen de meeste mensen hem De Duivel, of Satan, maar hij heeft echt geen naam, net zoals hij geen gezicht heeft, of wat dat betreft net zoals hij geen lichaam heeft. Hij kan verschillende vormen aannemen, van stier tot geit tot mens tot god of godin of vreemde combinaties daartussen, maar al die vormen zijn slechts illusies.
“Zijn beloften zijn ook illusies,” dacht Stefan. “Eeuwig leven…. maar tegen welke prijs?”
Toen sprak hij hardop tegen zichzelf: “Is het echt leven als je weet dat je eens in de tien jaar iemand moet verraden die veel van je houdt om nog eens tien jaar leven te kopen?”
Hoeveel had hij er in de loop der eeuwen verraden? Hoeveel zijn er afgedaald naar het rijk van de dodenbewaarder zodat hij op aarde kon blijven rondlopen? Zou dit het jaar zijn dat hij, op het feest van de doden, zou weigeren en zelf omarmd zou worden door de vormloze armen van de hoeder van de doden?
Alicia was anders. Met zijn jeugdige charme en fysiek aantrekkelijke lichaam was het altijd gemakkelijk geweest om vrouwen verliefd op hem te laten worden. Hij genoot van hun charmes zolang het duurde, en zij profiteerden volop van zijn extreme rijkdom en macht. Hij rechtvaardigde het altijd voor zichzelf door te zeggen dat als ze hadden geweten wat ze deden, ze graag hun leven zouden hebben geruild voor de tien jaar absolute gelukzaligheid die hij hun schonk. Vrouwen – en mannen – gaven hun leven op voor veel minder.
“Wat maakte Alicia anders?” Hij dacht bij zichzelf. Het was niet alleen dat ze rijk was – lang niet zo rijk als Stefan, maar rijk genoeg om zelfs onder de rijken rijk te zijn. En het was niet alleen dat ze mooi was. Hij herinnerde zich hoe haar naakte lichaam schitterde in het maanlicht op het strand. En als ze stilstond en Stefan aankeek, was het alsof een beeld uit de tempel van Aphrodite tot leven was gekomen.
Het was niet alleen haar fysieke verschijning die haar bijzonder maakte. Haar stem was bijna muzikaal; ze kende haar geschiedenis en de fijne kneepjes van de kunsten en wetenschappen; en ze sprak evenveel talen als hij. Tenminste, ze kon al die talen spreken en begrijpen die hij op dat moment gebruikte. Hij had nooit geprobeerd met haar te spreken in het oude Fenicisch.
Er waren anderen geweest die net zo mooi waren. Carla had borsten van de perfecte grootte en vorm, en haar geslacht was perfect gevormd, zowel voor de schoonheid als om zijn pik te strelen en vast te houden als ze samen stuwden. Ze had de perfecte natuurlijke mix van grip en glijmiddel zodat het was alsof hij door honing in die strakke schacht gleed.
Er waren anderen zo rijk geweest. Suzanne was bijna rijker geweest dan hij, van koninklijke bloede in een tijd dat het koningschap in Europa hoogtij vierde. Zij was geboren met extreme rijkdom, en had hem subtiele manieren geleerd om je rijkdom te gebruiken om macht uit te oefenen over anderen, waar hij zelf nooit van gedroomd zou hebben.
Er waren anderen die net zo intelligent waren. Veronica was de intelligentste van allemaal. Ze had zijn geheim ontdekt, maar haar liefde voor hem weerhield haar ervan te vluchten. Toen haar Kalendra kwam, keek ze hem rustig in de ogen – zonder angst – en zei: “Ik vroeg me al af wanneer deze dag zou komen. Ik wist het. De betaling voor het leven is altijd leven. Ondanks wat je moet doen, dank ik je voor de negen jaar van je liefde die je me hebt gegeven.”
Stefan grimaste toen hij zich die woorden herinnerde. Hij had niet van haar gehouden. Ze dacht alleen dat hij van haar hield omdat hij deed alsof hij van haar hield. Maar het was uiteindelijk een act. Liefde vereist dat je echt, trouw en oprecht degene van wie je houdt boven alles in je leven stelt. Zoals de oude grap luidt: “Als je dat kunt faken, heb je het gemaakt.” Stefan kon heel goed doen alsof.
Daarom was Alicia anders. Deze keer was het niet nep. Na eeuwen op aarde en na ontelbare vrouwen gekozen, gebruikt en afgedankt te hebben, was Stefan eindelijk, echt en volledig verliefd geworden.
De afspraak met De Duivel was dat hij eens in de tien jaar, op het feest van de doden, iemand die echt van hem hield moest verraden en overdragen aan de hoeder van de doden. Zou het hem dit jaar lukken?
Iemand verraden die van je houdt is gemakkelijk – zolang je liefde voor hem een schijnvertoning is. Maar kon hij iemand verraden van wie hij echt hield? Zou hij Alicia in de armen van de dodenbewaarder kunnen sturen?
Het antwoord zou komen om middernacht in de nacht van de doden. De exacte dag daarvoor varieerde door de eeuwen heen, maar in de wereld van vandaag…, in dit land…, in deze cultuur…, zou dat om middernacht op Halloween zijn.
Alicia was de hele dag stil op Halloween. Dit jaar zou het feest op hun landgoed zijn. Misschien was ze bezig met de details van de laatste planning voor het feest. Ze hadden gekozen voor een Grieks thema voor de decoraties. Alicia had een relatief nauwkeurige replica ontworpen van de tempel van Hestia, de Griekse godin van huis en haard.
De Romeinen leenden veel van de cultische praktijken van de Grieken, waaronder de heilige vlam van Hestia, die in de nacht van de doden tot volle vuur werd gebracht, zodat de mensen gloeiende sintels mee naar huis konden nemen om hun haarden opnieuw aan te steken met “gezuiverd vuur” – uiteraard tegen betaling. Er moest altijd een offer van zilver aan de godin gebracht worden in ruil voor het heilige vuur. Alicia’s pseudo-tempel was de perfecte omgeving voor een groot vreugdevuur voor het feest.
“Hebben alle culturen altijd vuur… en zuiverheid… en dood gecombineerd?” dacht Stefan toen hij de tempel in de tuin zag staan. Het was niet precies zoals hij het zich herinnerde toen hij in Athene tussen de pilaren had gelopen, maar de verschillen waren klein. Alicia’s ontwerp zag er bijna primitiever uit… ouder dan de tempel die hij zich herinnerde. “Dit zal perfect zijn.” zei hij tegen Alicia. Hij voegde er stilletjes aan toe: “Nu hoef ik geen manier te bedenken om een vreugdevuur te maken.”
Het geheim dat Stefan zoveel Kalendra geleden had ontdekt, was dat voor alles wat heilig is, er ook onheilig is. Misschien waren beide heilig, maar niet aan dezelfde kant van de werkelijkheid. Er was “goed” heilig en “slecht” heilig. Er was het “heilige” vuur en het “onheilige” vuur. De goden kwamen voort uit het heilige vuur. De hoeder van de doden kwam voort uit het onheilige vuur.
Het was een ongeluk toen het gebeurde…. nou ja, niet echt een ongeluk. Stefan moest het heilige vuur aansteken voor zijn gezin, maar als een typische opstandige tiener van welke cultuur of eeuw dan ook, draaide hij met opzet de tekst van het ritueel om. Hij was alleen bij de heilige haard van de familie toen hij begon met het maken van een nieuw vuur, dus was hij vrij om de rituele woorden te veranderen. Was zijn vader of moeder erbij geweest, dan zou zo’n gebrek aan respect een flink pak slaag hebben opgeleverd, maar hij was alleen, en dus toonde hij zijn minachting voor wat hij beschouwde als de nutteloze en holle woorden van een totaal onzinnig ritueel. Hij draaide alle woorden om terwijl hij zich inspande om de juiste vonk te creëren om het gedroogde gras en het aanmaakhout te ontsteken dat de vlam voor het heilige vuur zou aanwakkeren.
Maar het was geen stom ritueel… en het waren geen nutteloze, holle woorden. Met zijn omgekeerde ritueel creëerde hij een onheilig vuur en toen de familie bijeenkwam, kwam de hoeder van de doden uit het vuur en verteerde zijn vader en zijn moeder en allen die rond het vuur waren verzameld… behalve Stefan. Toen bood de Dodenbewaarder hem het eeuwige leven aan. Hij kon eeuwig leven, maar dat eeuwige leven vereiste een regelmatige betaling van het leven.
Wat zou Stefan zeggen als De Duivel dit jaar uit het vuur kwam. Zou hij de juiste woorden zeggen, “Ik geef je leven voor leven, liefde voor liefde, wat niet van mij is voor wat niet van jou is.” Of zou hij gewoon zeggen: “Ik houd leven voor leven en geef je mijn leven als het jouwe.”
In al de honderden jaren van zijn bestaan was er nooit een vraag geweest over de woordkeuze. Waarom nu? Waarom nu? Waarom met Alicia?
De gasten begonnen kort na zonsondergang te arriveren. Het was een donkere nacht, en de uitgestrekte tuin was zwak verlicht met het flakkerende licht van fakkels die het terrein omringden en alle paden omzoomden. De fakkels waren opzettelijk zo geplaatst dat er grote grasvelden waren met volledige duisternis, waar mensen privacy konden vinden temidden van de bijeenkomst. Als het feest binnen was geweest, zouden verschillende van de slaapkamers beschikbaar zijn geweest, maar de donkere gebieden zouden bijna net zo privé zijn.
Op de uitnodigingen stond specifiek “Grieks-Romeins thema”, maar er stond ook dat “traditionele Halloween kostuums ook acceptabel zijn.” Dus toen de avond begon, stonden er mannen en vrouwen in toga en tuniek te drinken met heksen, kobolden, Star Wars figuren, en natuurlijk een overvloed aan ondeugende verpleegsters, leraren, agenten, rovers, en wat dies meer zij.
Tegen negen uur waren verschillende toga’s en tunieken al weggegooid en liepen er naakte slaven tussen de feestvierders. Stefan glimlachte toen hij dokter Harrison en een naakte verpleegster Buchanan de duisternis in zag glijden. Het deed hem denken aan echte naakte slaven die de duisternis in werden geleid op een feest in een omgeving die erg leek op deze, lang, lang geleden.
Hij dronk vanavond niet. Hij wist niet zeker of dat was omdat hij wist dat hij zichzelf niet dronken genoeg kon krijgen om te doen wat hij moest doen, of omdat hij bang was dat als hij dronken genoeg was, hij de woorden zou kunnen zeggen en Alicia aan de hoeder van de doden zou overgeven. Ook Alicia dronk vanavond niet, waarschijnlijk omdat zij als gastvrouw haar geest helder moest houden om het feest te kunnen overzien.
Middernacht naderde snel. Stefan en Alicia waren de enige twee mensen daar die niet ernstig dronken en verfomfaaid waren. Ze waren ook een van de weinigen die nog helemaal gekleed waren. Kort voor middernacht begon Stefan Alicia naar de “donkere kant” van het vuur te manoeuvreren. Op zijn aanraden waren er geen fakkels aan deze kant van het vuur, zodat je op een paar meter van de vlammen in relatieve duisternis verkeerde. Het was de perfecte omgeving om de hoeder van de doden te ontmoeten voor het verraadritueel van één keer per decennium.
En toen was het zover. Stefan en Alicia stonden op de perfecte plaats. Anderen konden hen niet zien boven de vlammen van het vuur, en van opzij waren ze net op het randje van te zien in de gloed van het vuur. Om precies middernacht stond Stefan tegenover het vuur en keek toe hoe een goed geklede man uit de vlammen stapte en in het zachte licht van het vuur de omgeving verlichtte. Hij had verwacht dat Alicia zou schrikken, maar ze stond sereen naast hem.
De duivel was gekleed als een rivierbootgokker uit het Amerikaanse westen. Hij had zelfs zo’n zwarte westernhoed met platte kop op, waar zulke nietsnutten de voorkeur aan geven. Hij draaide en ving voortdurend wat een ouderwetse zilveren dollar leek te zijn. “Ik ben gekomen voor mijn Kalendra-hulde,” zei hij met een zachte, diepe stem.
Stefan deed een kleine stap naar voren. Terwijl hij sprak draaide de zilveren dollar langs De Duivel’s hand en viel langzaam – heel, heel langzaam – op de grond.
Stefan stapte dichter naar hem toe en zei duidelijk: “Ik houd leven voor leven en geef je mijn leven als het jouwe.” Het verbaasde hem dat hij zichzelf die woorden hoorde zeggen. Hij was nog verbaasder toen hij Alicia dezelfde woorden hoorde uitspreken terwijl ze naast hem stond.
Hij draaide zich snel om om haar aan te kijken. Haar ogen waren groot van schrik, net als die van hem waarschijnlijk. De hoeder van de doden begon te lachen. Toen Stefan zich omdraaide om naar hem te kijken, zat de zilveren munt op de grond aan zijn voeten… rechtop.
De duivel bleef lachen. “Als je een munt vaak genoeg opgooit, lang genoeg, zal hij uiteindelijk op de rand landen.”
Alicia en Stefan bleven hem en de munt aanstaren. Hij ging verder. “Ik kom mijn afspraken nooit na – nooit!!! Maar ik geef niet altijd alle details van elke deal vrij. Alleen ik ken ALLE details van de deal. Voor deze specifieke deal – die hetzelfde was voor jullie beiden – elke keer dat ik kom, heb je een keuze, kop of munt… geef me je leven of het leven van iemand die van je houdt.”
“Degenen die je aan mij hebt overgedragen zijn dood, maar ze zijn slechts dood. Ik breng ze naar de plaats van de doden, net als alle anderen die ik uit dit rijk escorteer. Maar op de dag dat je jezelf aan mij geeft, ga je met mij mee naar de diepten van wat jij ‘de hel’ noemt.”
Hij glimlachte zeer wreed en kwaadaardig. “Je gaat met mij mee terug naar mijn huis, want door je vrijwillig aan mij te geven, ben je mijn eeuwige slaaf en speelbal geworden.”
“Ik maak mijn afspraken heel voorzichtig, wetende dat je uiteindelijk verliefd wordt. Uiteindelijk zul je iemand vinden die je niet kunt verraden. En als dat gebeurt, geef je je leven voor dat van hen en ben je van mij. Het is gewoon een kwestie van tijd en kansen als ik de munt van keuze blijf opgooien. Vroeg of laat is het munt.”
Hij lachte opnieuw. Deze keer was het het geluid van een echte lach. “Maar er is altijd die oneindige mogelijkheid dat de munt niet kop of munt is. Hoe onmogelijk het ook lijkt, een munt kan op de rand landen… en daar blijven. De kans daarop is heel, heel, heel klein, maar het onmogelijke zal af en toe gebeuren als je in alle eeuwigheid munten opgooit. Vanavond is de munt op de rand terechtgekomen. Jullie hebben elk je leven gegeven voor degene van wie je houdt.”
Kijkend naar hen beiden, glimlachte hij en vervolgde: “Stefan, omdat jij je leven hebt gegeven voor Alicia, kan ik haar niet meenemen. Alicia, omdat jij je leven hebt gegeven voor Stefan, kan ik hem niet nemen. Dat betekent dat jullie nu beiden vrij zijn van jullie overeenkomsten. De deal gaat niet door.”
Hij schudde zijn hoofd en glimlachte wrang. Zijn stem nam een ongewoon zachte toon aan. “Jullie zullen nu ouder worden als normale mensen, en uiteindelijk zal de dag komen dat ik jullie weer kom ophalen in het land van de doden, maar dat is waar jullie heen zullen gaan. Je zult me niet vergezellen terug naar de hel… omdat de munt van keuze op scherp staat.”
Hij raapte de zilveren dollar van de grond en gooide hem naar Stefan. “Bewaar dit als aandenken dat op een Halloween, een koppel zeer verliefd op elkaar de Duivel versloeg in zijn eigen spel.”
Hij lachte weer en zei: “Dat gebeurt niet zo vaak… ongeveer net zo vaak als een munt die op de rand landt en daar blijft liggen.” Hij draaide zich terug naar het vuur en besloot. “Nu moet ik vertrekken. Zelfs ik kan de tijd maar even stilzetten en ik heb nog vele andere afspraken voor vanavond. Ik heb afspraken te maken, levens te verzamelen, en misschien zelfs een ziel of twee om mee terug te nemen naar de diepste diepten.”
Toen hij in het vuur verdween wendde Alicia zich tot Stefan, kuste hem en zei: “Het lijkt erop dat we veel bij te praten hebben over elkaars leven.” Ze bloosde lichtjes en voegde eraan toe: “Ik hoop dat je het niet erg vindt dat ik een beetje ouder ben dan jij.”
Toen Stefan verbaasd keek, voegde ze eraan toe: “Ik heb ook geen stenen aan Cheops verkocht, maar ik heb wel af en toe van onder een zijden baldakijn toegekeken hoe de slaven zwetend de stenen op hun plaats duwden.”
Stefan nam haar hand en leidde haar langzaam de duisternis in, weg van de tempel. In hun ineengeklemde handen, die nog warm aanvoelden van het vuur, hielden ze de munt vast die deze nacht hun lot had bepaald.